Spotkanie z pastorem Wojciechem Prackim

Dnia 13 maja 2017 roku Mniejszość Niemiecka w Dąbrówce Górnej zorganizowała spotkanie tematyczne z pastorem Wojciechem Prackim – proboszczem parafii ewangelicko-augsburskiej w Opolu.

Spotkanie zrealizowano dzięki dotacji Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Federalnej Niemiec, za pośrednictwem Związku Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce.

W spotkaniu uczestniczyły 32 osoby. Słuchacze z ciekawością wysłuchali proboszcza oraz pytali o różnice między naszymi religiami.

Wszystkim serdeczne dziękujemy za udział w spotkaniu.  

Pokaz zdjęć

Początki Reformacji

Rok 2017 jest dla 74 milionów luteran na całym świecie niezwykle ważny. Obchodzą oni bowiem 500-lecie Reformacji, za której początek uznaje się wystąpienie augustiańskiego mnicha przeciwko handlowi listami odpustowymi. Ksiądz Marcin Luter – profesor teologii biblijnej na uniwersytecie w Wittenberdze opublikował 95 tez. Sprzeciwił się w nich działalności Jana Tetzela, który to sprzedawał listy odpustowa w pobliżu Wittenbergi. Praktyka ta prowadziła do szeregu nadużyć.

Luter jako biblista skłaniał się ku koncepcji Apostoła Pawła zawartej w Liście do Rzymian.

Zbawienie rozumiał, jako dar Boga udzielony grzesznikowi na podstawie jego wiary. Stąd zbędne dla Lutra było kupowanie odpustów. Szczególnie drażniła go możliwość skrócenia okresu przebywania zmarłych w czyśćcu w zamian za odpust. Swoje wątpliwości i sprzeciw wyraził w wspomnianych tezach. W przeddzień Wszystkich Świętych – 31 października 1517 roku rozesłał wydrukowane tezy okolicznym biskupom oraz teologom wykładającym na innych uniwersytetach. Chciał podjąć w ten sposób teologiczną dyskusję o zasadności odpustów. Legenda głosi, że przybił je na drzwiach kościoła zamkowego w Wittenberdze, co jednak wydaje się mało prawdopodobne. Tezy były w zamyśle autora przeznaczone do zainspirowania w celu podjęcia debaty teologicznej. Nie miały stać się popularną ulotką przeznaczoną dla pospólstwa. Choć Luter tego nie zamierzał, dostały się one w ręce szerokiej opinii publicznej wywołując spore poruszenie. Można przypuszczać, że przyczynili się do tego drukarze powielający chętnie poczytny materiał.

Rozwój ruchu reformacyjnego i powstanie kościołów luterańskich

Reformator zachęcony niespodziewaną popularnością swej myśli zaczął publikować intensywniej i stał się kimś w rodzaju ludowego bohatera. Jego zamierzeniem nie było tworzenie nowej rzeczywistości kościelnej, ale odnowienie – zreformowanie Kościoła, którego był przecież kapłanem.

Do oczekiwanej, rzeczowej debaty jednak nigdy nie doszło. Ksiądz Luter wielokrotnie był wzywany przez legata papieskiego  – kardynała Kajetana do odwołania swych pism. Nigdy się jednak nie ugiął, co w konsekwencji skazało go na banicję. Dalszym skutkiem było ekskomunikowanie go przez papieża w 1521 roku. Wskutek powyższego, przy znacznym zaangażowaniu świeckich władców – książąt i rad miejskich, w szeregu niemieckich miast i regionów przyjęto reformacyjne postulaty. Tworzenie nowych, lokalnych organizmów i instytucji kościelnych w duchu ewangelickim stało się faktem.

Reformacja przyniosła w Kościele powszechnym rozłam na chrześcijaństwo rzymskokatolickie i ewangelickie. Obydwa stronnictwa intensywnie się zwalczały przez kolejnych 400 lat. Nie szczędzono sobie wzajemnie oszczerstw, krzywd i prześladowań. Rozlano mnóstwo ludzkiej krwi.

Czas ekumenicznego dialogu

Dopiero ostatnich 100 lat przyniosło zmianę w myśleniu i wzajemnym nastawieniu. Przyczyniły się do tego pierwsze niezależne badania nad Lutrem i Reformacją, które z czasem stały się wspólnym dociekaniem w obrębie historii i teologii. Dziś badacze luterańscy i katoliccy mówią o Lutrze wspólnym głosem podkreślając jego teologiczne odkrycia i potępiając jego antysemityzm.

W 1973 roku ówczesny przewodniczący Papieskiej Rady do Spraw Popierania Jedności Chrześcijan – kardynał Johannes Willebrands nazwał Lutra podczas Zgromadzenia Generalnego Światowej Federacji Luterańskiej w Evian – wspólnym nauczycielem wiary. Myśl tę wypowiedział także papież Jan Paweł II 10 lat później. Z kolei papież Benedykt XVI jako pierwszy zwierzchnik Kościoła katolickiego przestąpił progi klasztoru eremitów augustiańskich w Erfurcie (Luter rozpoczął tam swą przygodę z teologią i Kościołem), gdzie określił Reformatora mianem poszukującego łaskawego Boga. Nie bez znaczenia jest też przełomowy w historii światowej ekumenii, udział papieża Franciszka w obchodach 499 pamiątki Reformacji w szwedzkim Lund, w 2016 roku.

Luteranie w Polsce

Polski luteranizm ma wiele odcieni, co jest związane z jakże różnorodną historią poszczególnych regionów. Silnie rozwijał się w XVI wieku na Mazurach i Śląsku Cieszyńskim. Później także na Pomorzu, Dolnym i Górnym Śląsku oraz w Wielkopolsce. Nie bez znaczenia jest tu też kwestia emigracji luteran z Badenii Wuertembergii. Przed II wojną światową luteranie stanowili 1,3% polskiego społeczeństwa w liczbie około 400.000 wiernych. Dziś ewangelików jest w naszym kraju około 71.000, z czego połowa zamieszkuje Śląsk Cieszyński (Diecezja Cieszyńska Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP). Około 18.000 żyje na Górnym Śląsku (Diecezja Katowicka), a reszta rozproszona jest na terenie pozostałych czerech diecezji. Kościół Ewangelicko-Augsburski w Polsce ma siedzibę w Warszawie a jego zwierzchnikiem jest biskup Jerzy Samiec. Sprawuje on opiekę nad 134 parafiami i 132 filiałami (miejscami odprawiania nabożeństw).

W Kościele służy prawie 170 księży i diakonów. Władzę parafialną sprawują rady parafialne z proboszczami. Parafianie sami dokonują wyborów personalnych na urząd proboszcza. Duchowni kształcą się w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie, a wiedzę poszerzają na kursach Instytutu Pastoralnego.

Zasady wiary

Luteranizm jest chrystocentryczny i skupia się mocno na łasce darowanej człowiekowi w krzyżowej ofierze Jezusa – Syna Bożego. Dzięki tej właśnie łasce człowiek uzyskuje zbawienie bez własnego udziału (uczynki), tylko na podstawie wiary. Luteranie podkreślają rolę Biblii w kształtowaniu religijnej postawy i regularnie ją czytają. Uznają dwa sakramenty – Chrzest i Komunię – Eucharystię, która udzielana jest pod postaciami chleba i wina. Wierzą, że chleb i wino są prawdziwym Ciałem i Krwią Chrystusa.

Ważne znaczenie odgrywa religijne wychowanie dzieci – stąd nabożeństwa dla dzieci nazywane też szkółką niedzielną oraz intensywny kurs wiary poprzedzający konfirmację – potwierdzenie chrztu (odpowiednik bierzmowania). Luteranie w Polsce angażują się w działalność charytatywną (Diakonia Kościoła), prowadzą domy opieki i wypożyczalnie sprzętu rehabilitacyjnego oraz w działalność ekumeniczną.

opracował ks. Wojciech Pracki